بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ ماه جمادی الثانی : روزهای از ماه جمادی الاول که حامل وقایعی بیاد ماندنی از تاریخ تشیع است. (29،28،27،22،21،20،19،13،12،4،3) شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها، وفات حضرت ام کلثوم سلام الله علیها، وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها، شهادت سلطان علی بن محمد الباقر علیه السلام، وفات حضرت سید محمد بن علی الهادی علیه السلام ، و شهادت ابراهیم بن مالک اشتر حوادث حزن انگیز این ماه هستند. روز ازدواج والدین پیامبر صلی الله علیه وآله حضرت عبدالله و آمنه ، سپردن پیامبر صلی الله علیه وآله به حلیمه سعدیه ، ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها مرگ ابوبکر ، مرگ هارون الرشید وقایع سرور آفرین این ماه اند. 3 جمادی الثانی امام رضا علیه السلام می فرماید : ان فاطمة صدیقة شهیدة همانا فاطمه راستگو و شهیده است . در این روز در سال 11 هجری بنابر قولی 98 روز ، در روز سه شنبه شهادت حضرت بتول عذرا ء مظلومۀ مضروبه حضرت سیدة النسائ فاطمه رهرا س به وقوع پیوسته است . بعد از شهادت و دفن پیامبر صلی الله علیه وآله سه بار به منزل امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا هجوم آورده ، و در هر بار به طریقی جسارت به اهل بیت علیهم السلام کردند. در یکی از این دفعات ، که در منزل آن حضرت را آتش زدند و به زور وارد منزل شدند، حضرت صدیقه پشت در بودند. با اینکه می دانستند آن حضرت پشت در است ، با لگد و فشار در را باز کردند ، و میخ سینه آن مخدره را آزرد و محسن علیه السلام سقط شد و پهلوی آن حضرت شکست . آن حضرت بیهوش روی زمین قرار گرفت ، و حضرت مولی الموحدین علی علیه السلام را با سرو پای برهنه و دست بسته به طرف مسجد بردند . وقتی حضرت زهرا سلام الله علیها به هوش آمدند به دنبال امیرالمؤمنین علیه السلام رفتند ، و از بردن آن حضرت به مسجد مانع شدند. داخل کوچه جلو چشم همسرش اسد الله الغالب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام ، با تازیانه وغلاف شمشیر بر بردن حضرت صدیقه شهیده زدند که طبق بعضی روایات از بازوی آن حضرت خون جاری شد و باز بیهوش روی زمین قرار گرفتند. روزهای حزن فاطمه سلام الله علیها بعد از این وقایع و فجایع آن حضرت بعضی روزها با دلی شکسته و محزون کنار قبور شهدای احد می رفت و می گریست ، و مرگ خود را از خداوند طلب می کرد، تا اینکه آهسته آهسته درد و جراحتهای بدن بیشتر شد ، و از آن به بعد نزدیک مدینه زیر درختی می نشست و گریه و ناله می کرد. منافقین آن درخت را هم بریدند . بعد از آن امیر المؤمنین علی علیه السلام در آنجا سایبانی ساختند که مشهور به بیت الا حزان شد روز به روز بر شدت بیماری بی بی افزوده می شد . سینه شکسته و مجروح ، بازوی ورم کرده ، صورت نیلی ، محسن سقط شده ، غم پیامبر ، مظلومیت امیرالمؤمنین علی علیه السلام ، کار را به جایی رساند که آن حضرت در بستر بیماری افتاد ، و وصیت های خویش را به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: شبانه مرا از زیر پیراهن غسل بده و کفن کن و دفن نما و قبرم مخفی باشد و ابوبکر وعمر در تشیع و نماز من حاضر نشوند. عایشه وغیر عایشه نیز بر جنازۀ من حاضر نشوند . مدینه در شهادت فاطمه سلام الله علیها روز شهادت آن حضرت ، مدینه مثل روز شهادت خاتم الانبیاء صلی الله علیه وآله شده بود . کوچک و بزرگ از زن و مرد ، نالان و گریان بودند. بدن مطهر آن حضرت شبانه غسل داده شد و هنگام غسل ، امیرالمؤمنین و حسنین و زینبین علیهم السلام و فضه خادمه و اسماء بنت عمیس حاضر بودند . سپس عده ای از گلهای سر سبد اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام : سلمان ، ابوذر، مقداد ، عمارو .... حاضر شدند و بدن را دفن کردند. در بقیع ، چهل صورت قبر ترتیب دادند و بر آنها مقداری آب ریختند . فردای آن روز منافقین قصد نبش قبر را نمودند ، ولی امیرالمؤمنین علیه السلام اجازه نفرمودند. احتمالات در محل دفن آن حضرت متعدد است ، ولی زیارت آن حضرت در مسجدالنبی ، حجرۀ خود آن حضرت که در زمان ما جزء صحن مسجد است بین محراب و منبر ، و در بقیع وارد شده است . مدت عمر آن مخدرۀ مظلومه 18 سال و 60 روز یا 90 روز است . سال شهادت یازدهم هجری است . اقوال در شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها چنین است : 1. چهل روز بعد از شهادت پیامبر ص 8 ربیع الثانی 2. چهل و پنج روز 13 ربیع الثانی 3. شصت روز بعد از شهادت پیامبرصلی الله علیه وآله 4. هفتاد و دو روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه وآله 5.هفتاد و پنج روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه وآله 6. نود روز بعد از شهادت پیامبرصلی الله علیه وآله 7. نود پنج روز بعد از شهادت پیامبر صلی الله علیه وآله سوم جمادی الاخر 8. صد روز بعد از شهادت پیامبر هشتم جمادی الاخر 9. صد و دوازده روز بعد از شهادت پیامبر 20 جمادی الاخر 10. 4 ماه بعد از شهادت پیامبر ص 11. روز 21 رجب 12. 25 رجب 13. سوم ماه رمضان 14. هشتم ماه بعد از شهادت پیامبر 4 جمادی الثانی 1. مرگ هارون الرشید درشب چهارم سال 193 هجری قمری شقی پلید هارون الرشید در سن 45 سالگی به درک واصل شد. او 23 سال خلافت کرد و قبرش پشت سر امام رضاعلیه السلام قراردارد، و جا دارد زائرین هارون را لعنت کنند. 12 جمادی الثانی حرکت به سوی خیبر در این روز در سال هفتم هجری پیامبر صلی الله علیه وآله با 400 نفر به سوی خیبر حرکت فرمودند. 13 جمادی الثانی 1.وفات حضرت ام البنین در این روز در ساال 64 هجری قمری حضرت ام البنین همسر امیر المؤمنین علیه السلام و مادر قمر بنی هاشم از دنیا رحلت فرمودند. نام مبارک آن حضرت فاطمه ، و کنیه شریفش ام البنین است ، و آن حضرت به همین کنیه معروفند . پدر آن حضرت حزام بن خالد، و مادرشان لیلی دختر شهید بن ابی عامر است امیرالمؤمنین علیه السلام آن حضرت را به همسری برگزید و خداوند چهار پسر به آن حضرت عنایت فرمود: حضرت قمر بنی هاشم عباس عله السلام، عبدالله ، جعفر وعثمان که هر چهار پسر در کربلا شهید شدند. بانوانی که از کربلا به مدینه مراجعت کردند، در خانه ام البنین عزاداری می کردند. آن حضرت اگر چه در کربلا نبود ولی از ناله و گریه قرار نداشت همه روزه به بقیع می رفت و آنقدر جانسوز مرثیه می خواندکه مروان با آن قساوت قلب گریه می کرد. هنگامی که زنها او را ام البنین خطاب می کردند وتسلیت می دادند ، می فرمود: دیگر مرا ام البنین نخوانید. این گریه و زاری حضرت دادمه داشت تا بدورد حیات گفت . 19 جمادی الثانی ازدواج حضرت عبدالله و آمنه و بار دار شدن آن حضرت به رسول اکرم صلی الله علیه وآله است . سزاوار است مؤمنین آن شب را تعظیم و احترام نمایند و به عبادت احیاء کنند . 20جمادی الثانی ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها در چنین روزی حضرت حوراء انسیه عذراء بتول ام ابیها حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد. بنابر قولی ولادت حضرت در دهم جمادی الاخر است داستان انعقاد نطفه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مراحلی دارد که ذیلا" خلاصه آن آورده می شود: در شب معراج خداوند سیبی به پیامبر صلی الله علیه وآله هدیه داد که از عظمت خلقت و بوی و رنگ و زیبایی آن ملائکه تعجب کردند. خداوند امر فرمود تا پیامبر آن را میل کند هنگامی که آن سیب را شکافت ، نوری از آن درخشید . جبرئیل گفت : بخور یا رسول الله ، که این نور منصوره فاطمه ، دختری است که از صلب تو خارج می شود . در بعضی روایات است که از رطب بهشتی هم خاتم الانبیاء میل فرمودند . در دهم شعبان سال چهارم جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه وآله در ابطح نازل شد و فرمان کناره گیری از حضرت خدیجه را به مدت 40 روز به عنوان مقدمه حمل حضرت زهرا سلام الله علیها ابلاغ فرمود. با اینکه آن حضرت علاقه وافری به خدیجه داشت و این کار برای آن حضرت پر مشقت بود، ولی برای خدیجه پیغام داد که مدتی به منزل نمی آیم و به منزل فاطمه بنت اسد می روم . شبها در را ببند ودر بستر آسایش کن . پیامبر صلی الله علیه وآله شبها به منزل فاطمة بنت اسد می آمد . هر شب هنگام افطار ، خرما و انگور و غذای بهشتی می آوردند. با آب بهشتی و حوله دست آن حضرت را شسته و تمیز می کردند. امیر المؤ منین علیه السلام حسب دستور پیامبر صلی الله علیه وآله جلو در می نشست که کسی نیاید و در آن غذا با پیامبر شریک شود. در شب چهلم دستور رسید به خانه خدیجه برو که خداوند به خود سوگند خورده که امشب از صلب تو ذریه پاک و طیبه ای بیافریند . حضرت از جا برخاسته و به منزل خدیجه آمدند . حضرت خدیجه می فرماید : سوگند به آن کسی که آسمان را بر افراشته و آب را از زمین جوشانیده ، حضرت از من دور نشده بود که سنگینی وجود فاطمه سلام الله علیها را در خود احساس کردم . دوران بار داری خدیجه سلام الله علیها هنگامی که حضرت خدیجه دوران آبستنی خود را می گذارند، حضرت فاطمه سلام الله علیها از داخل شکم با مادر صحبت می فرمود ، و او را دلداری می داد و به صبر و پایداری دعوت می فرمود: پیامبر صلی الله علیه وآله به خدیجه سلام الله علیها فرمودند : جبرئیل به من بشارت داد که این مولود دختر است ، و او موجودی پاک و با برکت است . خداوند متعال نسل و ذریه مرا از او قرار می دهد ، و از نسل او امامانی در امت قرار خواهد داد که بعد از پایان یافتن وحی او ، به جانشینانش در روی زمین باشند. هنگام ظاهر شدن آثار وضع حمل ، سراغ زنان قریش فرستادند، ولی کسی برای کمک نیامد، چه اینکه آنها راضی به ازدواج حضرت خدیجه علیها سلام با پیامبر صلی الله علیه وآله نبودند ، و خدیجه سلام الله علیها از این برخورد آنها غمناک شد. در همین حال چهار زن بلند بالا که شبیه زنان بنی هاشم بودند بر او وارد شدند . یکی از آنان به او گفت : ای خدیجه ، غمگین مباش که ما فرستادگان پروردگار تو هستیم . ما خواهران توایم ، من ساره هستم ، و این آسیه دختر مزاحم و همنشین تو در بهشت و این مریم دختر عمران و این صفوراء دختر شعیب است . یکی از آنان در سمت راست او ، و دیگری در سمت چپش ، و سومی پیش روی آن حضرت، و چهارمی پشت سر او نشستند. فاطمه سلام الله علیها به دنیا آمد علیا مخدره خدیجه کبری ، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را پاک و پاکیزه بر زمین نهاد، در این هنگام نوری از وجودش درخشید که تمام خانه های مکه را روشن کرد، و این نور در شرق وغرب درخشش نمود. بانویی که پیش روی خدیجه علیها سلام بود، حضرت فاطمه سلام الله علیها را برداشت و با آب کوثر شستشو داد، و پارچه سفیدی که از شیر سفیدتر و از سرش انداخت و سپس از او خواست که سخن بگوید . حضرت فاطمه سلام الله علیها لب به سخن گشود ، و فرمود : اشهد ان لا اله الا الله ، و ان ابی رسول الله سید الانبیاء و ان بعلی سید الاوصیا ء و ان ولدی سید الاسباط : گواهی می دهم که جز الله خدایی نیست ، و پدرم فرستادۀ خدا و سرور پیامبران است ، و شوهرم سرور جانشنان و فرزندانم آقای نوادگان و اسباط هستند. بعد بر یکایک آنان سلام کرده و هریک را به اسم صدا زد . آنان برچهرۀ او تبسم کردند، و حورالعین و بهشتیان یکدیگر را به ولادت حضرت فاطمه سلام الله علیها بشارت دادند . در آسمان نوری درخشان پدید آمد که ملائکه تا آن روز چنان نوری را ندیده بودند ، و لذا نام حضرت را زهرا گذاشتند . بانویی که پیش روی خدیجه نشسته بود ، به خدیجه گفت : او را پاک و پاکیزه و آراسته و با برکت دربرگیر ، که در نسل و ذریه اش برکت قرارداد ه شده است . خدیجه حضرت را با شادی و خشنودی از دست او گرفته ، و سینه در دهانش گذارده و دهان او را پر از شیر کرد، و این گونه بود که فاطمه سلام الله علیها رشد جسمی خود را آغاز کرد. 21 جمادی الثانی 1. وفات حضرت ام کلثوم جناب ام کلثوم ، چهار ماه پس از بازگشت از کربلا به مدینه از دنیا رفتند .پدرشان مولی الموحدین امیر المؤمنین علیه السلام و مادرشان حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها است . صاحب ریاحین الشریعة به نقل از اعیان الشیعة می فرماید: امیر المؤمنین علیه السلام آن مخدره را به عون بن جعفر طیار تزویج نمودند . آنچه در مورد ازدواج ام کلثوم با غیر عون بن جعفر نقل شده ازبافته های مخالفین است و آن حضرت در واقعۀ جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسین علیه السلام واهل بیت و اصحابشان در کنار خواهرشان حضرت زینب سلام الله علیها از بانوان و یتیمان محافظت می نمود، واشعار آن حضرت در فراق برادر در کربلا مشهور و جانسوز است . پس از عشورا که بانوان به اسارت کوفه و شام رفتند ، خطبه آن حضرت در شهر کوفه و مجلس ابن زیاد ، اشعار آن حضرت در قادسیه و قنسرین ، اثر دعای آن حضرت در سیبور و بعلبک ، کلمات آن جناب با شمر هنگام ورود به دروازۀ شام ، مرثیه های حضرت در اربعین و مراجعت به مدینه ، دلالت بر عظمت و شجاعت و صبر آن مخدره دارد. سر انجام بعد از چهار ماه از ورود به مدینه با دلی پر از غم و اندوه در مصائب کربلا بالأخص شهادت سید الشهداء رحلت نمود ودر مدینه منوره دفن شد. به قولی رحلت آن حضرت در آخر ماه جمادی الثانی بوده است . 22 جمادی الثانی 1.مرگ ابوبکر در شب سه شنبه 22جمادی الثانی در سال 13 ه عبدالله بن عثمان معروف به ابوبکر بن ابی قحانه در سن 67 سالگی ، از این جهان به سوی سزای اعمالش رخت بر بست به قولی مرگ ابوبکر در 27 جمادی الثانی بوده است . او مدت دو سال و سه ماه و بیست و دو روز عاصب خلافت بود، و اولین کسی بود که بعد از شهادت پیامبر ص به انتخاب اعضای سقیفه بود می گوید : بیعت با ابوبکر امری بدون تدبیر و مشورت و دقت بود ، مثل زمان جاهلیت ، که خداوند مسلمانان را از شر آن محفوظ داشت . هرکس چنین کاری را تکرار کند او را بکشید . اهل سنت در علت مرگ او نوشته اند : ابوبکر در روز دوشنبه 7 جمادی الاخر غسل کرده بود ، و آن روز هوا سرد بود. به این دلیل سرما خورد وتب کرد، و 15 روز این تب ادامه داشت ، و به نماز نمی رفت ، تا درشب سه شنبه 22جمادی الآخر بعد از آنکه خلافت را به عمر واگذار کرد ، مرد. قبل از وفات عثمان را برای نوشتن وصیت نامه ای دربارۀ خلافت طلب کرد که امر خلافت بعد از ابوبکر با عمر بن خطاب باشد . او کلمه ای گفت وبیهوش شد ، و بقیه را عثمان از پیش خود نوشت که امر خلافت با عمر است . ابوبکر به هوش آمد وعثمان را دعا کرد که آنچه او می خواسته نوشته است . باید پرسید : چرا هنگامی که پیامبر صلی الله علیه وآله در روزهای آخر عمر کاغذ و قلم خواست تا وصی بعد از خود را به امر خداوند معین کند نسبت هذیان به آن مقام معظم دادند ؟ ابوبکر هنگام مرگ کلماتی گفت . از جمله اینکه : کاش تفتیش خانۀ فاطمه وعلی علیه السلام نمی کردم. همان تفتیشی که شهادت پارۀ تن پیامبر ص را به همراه داشت ؟ 27 جمادی الثانی 1. شهادت سلطان علی بن محمد الباقر علیه السلام در این روز در سال 116 هجری جناب ابوالحسن سلطان علی فرزند امام باقرعلیه السلام در اردهال کاشان به شهادت رسید . عده ای از دوستان اهل بیت علیهم السلام از اهالی چهل حصاران و فین کاشان نامه ای خدمت امام باقر علیه السلام نوشتند ، که چون ما از محضر شما دور هستیم یکی از آقازادگان خود را برای راهنمایی وتربیت ما و تعلیم احکام به جانب ما بفرستید . آن حضرت فرزند بزرگوار خود، جناب علی بن محمد را با رسولان فرستاده ، روانه کاشان کردند ؛ و اسباب سفر آن حضرت را برادش امام صادق علیه السلام فراهم نمودند. هنگام ورود آن حضرت ، در فین حدود شش هزار نفر برای استقبال آمدند. حضرت مدتی در جاسب و خاوه مشغول هدایت مردم بودند ، و بیشتر در مسجد جامع کاشان – که فعلا" در کوی میدان کهنه واقع است – مشعول عبادت بودند و شیعیان برای دادای نماز جمعه خدمتش مشرف می شدند ، و کرامات زیادی مشاهده می نمودند . آن حضرت نامه هایی برای پدر بزرگوارش به مدینه می فرستاد وحالات خود و شیعیان را بیان می فرمود، تا در سال 114 هجری خبر شهادت پدر بزرگوار شبه آن حضرت رسیدوبعد از سه سال از شهادت پدردر سال 116هجری ، مخالفین آن حضرت را با عده ای از دوستان و موالیان ومنسوبین به آن حضرت شهید کردند. از آنجا که 27 جمادی الثانی در سال شهاد آنحضرت مصادف با 17 مهر ماه شمسی بوده ، هر سال به مناسبت سالگرد آن حضرت در جمعه دوم مهر ماه مراسم قالی شویان همراه با عزاداری با شکوهی کنار قبر مطهرش برگزار می شود. هم اکنون در سرداب زیر ضریح مقدس آن حضرت ، بدن مبارک حدود صد نفر از آن شهدای بزرگوار تازه و سالم هست ، که مرحوم آیة الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی مشاهده فرموده اند . 28 جمادی الثانی 1. سپردن پیامبر صلی الله علیه وآله به حلیمه سعدیه در این روز جناب عبدالمطلب نور چشم خود پیامبر صلی الله علیه وآله را در اطراف کعبه طواف داد و آن حضرت را برای شیر دادن به حلیمه سعدیه سپرد . 29 جمادی الثانی 1. وفات حضرت سید محمد فرزند امام هادی علیه السلام حضرت سید محمد فرزند امام هادی علیه السلام در سال 252 هجری در سامرا از دنیا رفت . آن حضرت را ابو جعفر و ابوعلی و سید محمد بعاج نیز می گفتند . جلالت قدر و منزلت او به حدی بودکه عده ای از شیعیان گمان می کردند بعد از امام هادی علیه السلام آن بزرگوار امام خواهد بود ، ولی با رحلت ایشان در زمان پدر بزرگوارش بر همه معلوم شد که امام حسن عسکری علیه السلام امام پس از ایشان است . اما عسکری علیه السلام به جناب سید محمد علاقه وافری داشت ، به حدی که هنگام رحلت او گریبان چاک کرد. بعد از رحلت ، آنحضرت را در آبادی به نام بلد ،در شش فرسخی سامراء دفن نمودند ، که هم اکنون قبر او در آنجا معروف است . کرامات زیادی از آن حضرت مشاهده شده ، و هم اکنون دارای گنبد و صحن و عرفه های متعدد است ، و دوستان اهل بیت علیهم السلام به زیارت آن بزرگوار مشرف می شوند . نسب سادات آل بعاج در عراق و خوزستان به علی واحمد فرزندان سید محمد بعاج منتهی می شود . تتمه این ماه 1. شهادت ابراهیم بن مالک اشتر در این ماه در سال 71 ه ابراهیم پسر مالک اشتر نخعی به شهادت رسید .